اجلاس فوق العادهٔ شورای حقوق بشر ملل متحد برای رسیدگی به وضعیت حقوق بشر در ایران تحت حاکمیت رژیم آخوندی
امروز پنجشنبه ۲۴ نوامبر (۳ آذر) اجلاس فوق العادهٔ شورای حقوق بشر ملل متحد برای رسیدگی به وضعیت حقوق‌بشر در ایران تحت حاکمیت رژیم آخوندی در مقر این شورا در ژنو برگزار شد. همزمان با این اجلاس، ایرانیان آزاده و حامیان مقاومت ایران در ژنو با تشکیل آکسیونی به حمایت از قیام سراسری مردم ایران پرداختند.
اولین سخنران ـ وولکر تورک، کمیسرعالی حقوق‌بشر: مردم ایران را عمیقاً می‌ستایم. مردمی که دیدم برایم الهامبخش بود. دردآور است آنچه در ایران می‌بینم.
کمیسیر عالی حقوق بشر: کودکان و زنان که کتک می‌خورند و کشته می‌شوند. آنها خواهان شأن انسانی و حقوق بشر هستند اما با خشونت مواجه می‌شوند. ما در یک بحران کامل حقوق‌بشری هستیم.
از مهمات جنگی و مرگبار علیه معترضان مسالمت‌آمیز استفاده شده است. نیروی بسیج از مهمات جنگی استفاده کرده است. بیش از ۳۰۰نفر شامل ۴۰کودک حداقل، تاکنون کشته شده‌اند.
کمیسر عالی حقوق بشر: مانند همه دیکتاتورها به این معترضان مارکهای غیرواقعی زده شده است. چند دهه است که علیه کودکان و زنان تبعیض قایل می‌شوند.
رویترز – وولکر تورک، کمیسر عالی حقوق‌بشر سازمان ملل گفت: تاکنون ۱۴۰۰۰نفر، از جمله کودکان، در اعتراضات ایران دستگیر شده‌اند. ما اکنون در یک بحران حقوق‌بشری تمام‌عیار هستیم.
او افزود «هیچ جامعهٔ‌ی را نمی‌توان منجمد و ساکت کرد به‌طوری که در یک نقطه از زمان بایستد. تلاش برای انجام این کار، برخلاف میل مردم و بیهوده است».
سخنرانی فدریکو ویلگاس، رئیس شورای حقوق بشر
بدینوسیله اولین جلسه سی و پنجمین نشست ویژه شورای حقوق‌بشر را افتتاح می‌کنم. همان‌طور که در رایزنی علنی روز گذشته اعلام شد، درخواست تشکیل جلسه فوق‌العاده شورا در مورد وخامت وضعیت حقوق‌بشر در جمهوری اسلامی ایران به‌ویژه در مورد زنان و کودکان در یازدهم نوامبر ۲۰۲۲ دریافت شد. درخواست مندرج در نامه‌یی از نمایندگان دائم آلمان و ایسلند مورد حمایت اعضای زیر شورا قرار گرفت: آلمان، آرژانتین، چک. ایالات متحده آمریکا. فنلاند، فرانسه، آلمان، ژاپن، لیتوانی، لوکزامبورگ، جزایر مارشال، مکزیک، مونته نگرو، هلند، پاراگوئه. جمهوری کره جنوبی، اوکراین، بریتانیا. این درخواست توسط کشورهای ناظر زیر نیز پشتیبانی شد: آلبانی، آندورا، اتریش، استرالیا. بلژیک، بلغارستان، کانادا، شیلی، کلمبیا، کاستاریکا، کرواسی، قبرس، دانمارک، استونی، گواتمالا، ایسلند، اسرائیل، ایرلند، لتونی، لیختن اشتاین، مالت، موناکو، نیوزیلند، مقدونیه شمالی، نروژ، رومانی، پرو، اسلواکی، اسلوونی، اسپانیا، سوئد، سوئیس و اروگوئه. بر اساس قطعنامه ۵/۱ شورا، دبیرخانه درخواست تشکیل جلسه ویژه را به کلیه کشورهای عضو ابلاغ کرد و اطلاعات را در اختیار آژانس‌های تخصصی و سایر سازمانهای بین دولتی و نهادهای ملی حقوق‌بشر و سازمانهای غیردولتی دارای وضعیت مشورتی در ECOSOC بر اساس آیین‌نامه داخلی شوراها قرار داد.
آنالنا بئربوک وزیر خارجه آلمان: ما خواهان یک مکانیزم مستقل برای نقض حقوق‌بشر در ایران هستیم تا مسئولان این اقدامات مورد حسابرسی قرار گیرند
رژیم ایران حقوق مردم را نقض می‌کند ارزشهای سازمان ملل را نقض می‌کند و گزارشگر ویژه این را روشن ساخته است
آنالنا بئربوک: رژیم ایران کماکان به گزارشگر ویژه حقوق‌بشر سازمان ملل در امور ایران اجازه بازدید از ایران را نمی‌دهد. مصونیت ناقضین حقوق‌بشر در ایران مانع عدالت است
اسلبورن وزیر خارجه لوکزامبورگ در اجلاس حقوق‌بشر سازمان ملل ویژه ایران:
این شورا باید نشان دهد که مردم ایران شنیده می‌شوند. مسببین نقض حقوق‌بشر در ایران باید شناسایی شوند و حسابرسی شوند
وزیر خارجه هلند: ما دستگیریهای خودسرانه را محکوم می‌کنیم. ما با اعدام معترضان مخالفیم و در هر شرایطی با این مجازات مخالفیم
معاون وزارت‌خارجه لیتوانی: من تأکید می‌کنم جامعه بین‌المللی نمی‌تواند کناری بایستید و نقض حقوق در ایران به‌خصوص علیه زنان و کودکان را تماشا کند. ما از ایجاد مکانیزم بین‌المللی حقیقت یابی در رابطه با نقض حقوق‌بشر در ایران حمایت می‌کنیم
نماینده کشور چک: ما از ایجاد مکانیزم بین‌المللی حقیقت یابی در رابطه با نقض حقوق‌بشر در ایران حمایت می‌کنیم
نماینده کشور فنلاند به‌نمایندگی از کشورهای نوردیک: ما با اعدام در هر شرایطی مخالفیم
ایران باید تبعیض سیستماتیک و مستمر علیه زنان را پایان بدهد. ما هم از مکانیزم حقیقت‌یاب بین‌المللی حمایت می‌کنیم. مردم ایران شایسته امید برای عدالت هستند
نماینده فرانسه: فرانسه اقدامات غیرقابل قبول ایران در برخورد به اعتراضات را محکوم می‌کند.
سرکوب در ایران جدید نیست اما جنایات اخیر کار رژیم ایران است که ما محکوم کرده‌ایم و این شورا حالا باید اقدام کند که ایران مورد حسابرسی قرار گیرد
ـ برای بیش از دو ماه مردان و زنان ایرانی ارزشهایی که به آن اعتقاد دارند را فریاد می‌کنند برابری بین زنان و مردان، کرامت انسانی و آزادیهای بنیادی
بیانیه بریتانیا برای نشست ویژه درباره وضعیت رو به وخامت حقوق‌بشر در جمهوری اسلامی ایران به‌ویژه در مورد زنان و کودکان
همه ما با داستان غم‌انگیز مهسا امینی آشنا هستیم. اما – این اسامی تنها تعدادی از زنان و دخترانی است که از زمان مرگ مهسا به دست نیروهای امنیتی ایران جان خود را از دست داده‌اند. ما امروز وقت نداریم که به نام همه آنها را ادای احترام کنیم. اما اجازه دهید به خانواده‌هایشان پیام روشنی بدهم که مرگ آنها فراموش نخواهد شد.
بیایید امروز یک پیام روشن بفرستیم: ایران باید از سرکوب صدای زنان و دختران دست بردارد. که خشونت وحشتناک تحت رهبری دولت باید پایان یابد. که باید برای قربانیان عدالت وجود داشته باشد.
و این‌که این شورا محکم پشت سر دختران، زنان، مادران و دختران ایران ایستاده است – از دعوت آنها برای زنان حمایت می‌کند.
نمایندهٔ پاراگوا: ما از وخامت وضعیت حقوق‌بشر در ایران به‌خصوص علیه زنان و کودکان نگران و متأسفیم
نماینده آرژانتین: ما از وخیم‌تر شدن وضعیت حقوق‌بشر در ایران نگرانیم. ما از رژیم ایران می‌خواهیم اعدامهای فراقضایی را متوقف کند
دبیرکل حقوق‌بشر سازمان ملل از رژیم ایران خواست تا از استفاده «غیرضروری و نامتناسب» از زور علیه معترضان خودداری کند
نماینده مونته نگرو: ما از سرکوب اعتراضات توسط نیروی انتظامی منزجر شده‌ایم
نماینده اوکراین: ما اعمال خشونت‌بار علیه معترضان را محکوم می‌کنیم. ما نگران سرنوشت زنان و مدافع حقوق زنان هستیم. ما در کنار مردم ایران می‌ایستیم چرا که برای آزادی می‌جنگند
نماینده آمریکا در شورای حقوق بشر: نیروی امنیتی رژیم ایران وحشیانه با معترضان برخورد کرده است. این رژیم در مهاباد از مهمات مرگبار استفاده کرده است. ما از تظاهرات مردم ایران حمایت می‌کنیم که برای جهان الهامبخش بوده‌اند
جاوید رحمان: مهسا امینی در دستان نیروهای گشت ارشاد کشته شد این یک نمونه نبوده است.
از روز اول تظاهراتها در ایران مقامات ارشد رژیم دستور داده‌اند که با خشونت را تظاهر کنندگان برخورد شود.
کشته شدن ۳۰۰نفر که ۴۰کودک و ۲۰زن در میان آنها است خود نشانگر وضعیت در ایران است.
در ۱۷ اکتبر کمیته کودکان ابراز نگرانی کرد و گفت کودکان در اثر فشار برای اعتراف کشته شده‌اند
تهدیدات رژیم فراتر از ایران است خانواده‌ها تحت فشار قرار گرفته‌اند.
گزیده بیانیه جاوید رحمان، گزارشگر ویژه وضعیت حقوق‌بشر در ایران و به‌نمایندگی از کمیته هماهنگی رویه‌های خاص
جناب رئیس، نمایندگان محترم، نمایندگان جامعه مدنی
این افتخار من است که امروز در کنار شما هستم و از طرف کمیته هماهنگی رویه‌های خاص و مأموریت خودم این بیانیه را ارائه می‌دهم.
در ۲۶ اکتبر، با توجه به وخامت وضعیت حقوق‌بشر در ایران، ده دستور رویه‌های ویژه خواستار تشکیل جلسه ویژه شدند. من می‌خواهم قبل از هر چیز از کشورهای عضو شورای حقوق‌بشر که این لحظه تاریخی را برای مردم ایران فراهم کردند تشکر کنم.
آقای رئیس، در ۱۶ سپتامبر ۲۰۲۲، ژینا مهسا امینی، زن ۲۲ ساله کُرد، به‌دلیل ظاهر شدن چند تار موی زیر حجابش، در بازداشت پلیس به‌اصطلاح «ارشاد» جان باخت. این رویداد غم‌انگیز یک رویداد نادر نبود، بلکه آخرین مورد از یک سلسله طولانی خشونت شدید مقامات ایرانی علیه زنان است. این واقعه تنها یک ماه پس از آن اتفاق افتاد که رئیس‌جمهور رئیسی فرمانی را امضا کرد که در آن دستور اقدامات سرکوبگرانه بیشتر برای «بد حجابی» صادر کرد. مرگ مهسا باعث برانگیختگی خشم سراسری شده و وجدان جهانیان را تکان داد…
آقای رئیس، از همان روزهای اول اعتراضات، و در راستای اقدامات خشونت‌آمیز طولانی مدت، مقامات ارشد دولتی به نیروهای امنیتی دستور داده‌اند که به هر قیمتی که جان انسان‌ها باشد، مردم را با خشونت سرکوب کنند. مقامات ایرانی در هیچ نقطه‌ای تمایلی واقعی برای شرکت در هر بحثی با تظاهر کنندگان نشان ندادند. هر کسی که در تظاهرات شرکت می‌کرد به‌سرعت به‌عنوان “دشمن برای مقابله”،”تروریست”یا”عامل خارجی در تلاش برای بی‌ثبات کردن ایران” نامگذاری شد. هم رئیس قوه قضاییه و هم رئیس‌جمهور بر لزوم اقدام «بدون ملایمت» با معترضان تأکید کردند.
آقای رئیس، ارقامی که به‌تازگی توسط کمیساریای عالی حقوق‌بشر ارائه شده است (حداقل ۳۰۰ مورد مرگ گزارش‌شده از جمله حداقل ۴۰ کودک و ۲۰ زن و دختر) خود گویای این است که چگونه این دستورالعمل‌های مرگبار به‌معنای واقعی کلمه رعایت شده است، به‌ویژه در سیستان و بلوچستان و در مناطق کردنشین، مثل همیشه اقلیتهای مذهبی و قومی تحت ستم بیشترین بها را پرداخته‌اند.
تنها در هفت روز گذشته، سرکوب اعتراضات با حداقل ۶۰ تا ۷۰ کشته از جمله پنج کودک، که بیشتر آنها از مناطق کردنشین بودند، تشدید شده است. وضعیت در شهرهای کردنشین پیرانشهر، جوانرود و مهاباد نگران‌کننده است. حتی کودکان و جوانان نیز در امان نبوده‌اند. هفته گذشته سه پسر جوان در جریان تظاهرات در شهر ایذه به ضرب گلوله کشته شدند. کیان، پسر ۱۰ سالهای که خدای رنگین کمان و آینده‌ای رنگارنگ را برای بچه‌های ایران تصور می‌کرد، یکی از آنها بود. حداقل چهار دختر ۱۶ و ۱۷ ساله تا حد مرگ مورد ضرب و شتم قرار گرفتند. نیروهای امنیتی و لباس‌شخصی به دانشگاه‌ها و تجمعات دانشجویان یورش بردند و به‌طور غیرقانونی گاز اشک‌آور، گلوله‌های ساچمه‌ای و گلوله‌های جنگی به سوی دانشجویان شلیک کردند. با دستگیری بیش از ۱۵۰۰۰ نفر از زمان شروع اعتراضات، اکنون زندانها از همه کسانی که رویای آینده‌ای بهتر برای ایران را در سر می‌پرورانند و برای آن تلاش کرده‌اند، پر شده است.
از ۱۳ نوامبر، حداقل شش نفر به اعدام محکوم شده‌اند و حداقل ۲۱ نفر از جمله یک زن به جرایم مجرمانه مبهم و با ریل کار کلی که مجازات اعدام را در پی دارد از طریق محاکمات خلاصه شده به‌شدت ناعادلانه که پشت درهای بسته توسط دادگاه‌های انقلاب اسلامی انجام می‌شود، متهم شده‌اند. این دادگاهها که اکثر احکام اعدام را صادر می‌کنند، دهه‌هاست که برای محکومیت فعالان سیاسی، روزنامه‌نگاران، وکلا و مدافعان حقوق‌بشر بر اساس اعترافات اجباری که از طریق شکنجه و سایر اشکال بدرفتاری گرفته شده‌اند، مورد استفاده قرار گرفته‌اند.
در ۱۱ نوامبر، ۲۲۷ نماینده مجلس در نقض آشکار تفکیک قوا، از قوه قضاییه خواستند قاطعانه عمل کرده و اشد مجازات از جمله مجازات اعدام را صادر کند. به‌عنوان رویه‌های ویژه، ما از مقامات ایرانی خواستیم که استفاده از مجازات اعدام را به‌عنوان ابزاری برای سرکوب اعتراضات متوقف کنند و درخواست خود را برای آزادی فوری همه معترضان مسالمت‌آمیز تکرار کردیم.
آقای رئیس، کسانی که از حقوق‌بشر و آزادیهای اساسی دفاع می‌کنند، جان و امنیت خود را در داخل و خارج از ایران به خطر می‌اندازند. گزارش نقض حقوق‌بشر منجر به کارزارهای بدنام سازی، تهدید، نظارت، دستگیریهای خودسرانه، بازداشت، شکنجه و بدرفتاری در بازداشت، از جمله سوء‌استفاده جنسی می‌شود. در طول دو ماه گذشته، شهادت‌های متعددی از بستگان قربانیان دریافت کرده‌ایم که گزارشهای دلخراش مفصلی از چگونگی امتناع مقامات از بازگرداندن اجساد عزیزانشان تا زمانی که کتباً متعهد شدند که مراسم تشییع جنازه برگزار نکنند و چگونه بی‌رحمانه آنها را مجبور به دفن در محلهای تدفین دور، اغلب در طول شب و در حضور عوامل اطلاعاتی کردند، دریافت کرده‌ایم.
در ۱۷ اکتبر، کمیته حقوق کودکان به‌طور علنی ابراز نگرانی کرد که، خانواده‌ها برای تبرئه نیروهای امنیتی با اعلام این‌که فرزندانشان در نتیجه خودکشی جان‌باخته‌اند و اعترافات دروغین تحت فشار قرار می‌گیرند. والدین تهدید شدند که اگر چنین اظهارات نادرستی را در تلویزیون دولتی ایراد نکنند، سایر فرزندانشان کشته یا آسیب خواهند دید.
ارعاب فراتر از مرزهای ایران گسترش می‌یابد. کارکنان رسانه‌های بزرگ تهدید به مرگ می‌شوند در حالی که اعضای خانواده‌شان در ایران هم‌چنان در معرض بازجویی، بازداشت‌های خودسرانه، دستگیری و ممنوعیت سفر هستند.
آقای رئیس، اجازه دهید اکنون به معافیت ساختاری حاکم بر ایران برای نقض جدی حقوق‌بشر بپردازم که مستلزم پاسخ قاطع جامعه بین‌المللی است. در ۲۲ سپتامبر، همراه با هفت نفر از مأموران رویه‌های ویژه، سرکوب مرگبار اعتراضات را محکوم کردم و از مقامات ایرانی خواستم تا تحقیقات بی‌طرفانه و سریع در مورد مرگ خانم امینی را انجام دهند، تا یافته‌های تحقیقات را علنی کنند و عاملان را مورد حسابرسی قرار بدهند.
با این حال، دولت ایران به‌طور مداوم «گزارشهای» غیرمستند ارائه کرده و ادعاهایی را تکرار کرده است که مهسا در نتیجه هیچ خشونت یا ضرب و شتم فوت نکرده است. در گزارشهای دیگر، دولت کشتار کودکان توسط نیروهای امنیتی را رد می‌کند و مدعی است که آنها خودکشی کرده‌اند، از ارتفاع سقوط کرده‌اند، مسموم شده‌اند یا توسط “عوامل دشمن” ناشناس کشته شده‌اند.
این به‌اصطلاح تحقیقات نه تنها استانداردهای اساسی بی‌طرفی، استقلال و شفافیت مندرج در حقوق بین‌الملل را برآورده نمی‌کند، بلکه شواهد دیگری از جعل سناریوهای غیرواقعی با هدف سرپوش گذاشتن بر جنایات و تضمین معافیت از مجازات افرادی که مرتکب شده‌اند را تشکیل می‌دهد. آنها هم‌چنین به حق خانواده‌ها برای داشتن حقیقت و عدالت توهین می‌کنند.
آقای رئیس، در گزارش مارس ۲۰۲۲ به این شورا، به این نتیجه رسیدم که فقدان حسابرسی کامل در قبال جنایات تحت قوانین بین‌المللی و سایر نقض‌های جدی حقوق‌بشر در ایران، بدون چشم‌اندازی که بتوان در سطح داخلی به آن دست یافت.
در حالی که قوه مقننه و مجریه همه راه‌های حسابرسی را مسدود و نفی می‌کنند، قوه قضاییه به جای یک نهاد مستقل که قربانیان می‌توانند به آن رجوع کنند، به‌عنوان یک ارگان سرکوبگر عمل می‌کند. افرادی که به‌دنبال عدالت هستند به‌طور سیستماتیک در معرض ارعاب، زندان و سایر اشکال انتقام قرار می‌گیرند.
نمونه‌های نمادین عبارتند از: اعدامهای مخفیانه و خودسرانه هزاران مخالف سیاسی در سال ۱۹۸۸، استفاده غیرقانونی و مرگبار از زور در اعتراضات سراسری در سالهای ۲۰۰۹، ۲۰۱۷ و ۲۰۱۹، و سرنگونی پرواز PS۷۵۲ خطوط هوایی اوکراین در سال ۲۰۲۰: هیچ‌یک از این رویدادها هرگز موضوع هر گونه تحقیقات مستقل، چه رسد به تعقیب و مجازات نشده است. معافیت ساختاری به الگوهای گسترده قتلهای غیرقانونی، ناپدید شدن اجباری، شکنجه و سایر موارد نقض جدی حقوق‌بشر در ایران دامن زده است.
در همین چارچوب است که می‌خواهم درخواست صادر شده از سوی دارندگان دستورات رویه‌های ویژه از شورای حقوق‌بشر را برای انجام وظایف خود، شنیدن فریادهای طولانی قربانیان برای حسابرسی، و ایجاد یک مکانیسم مستقل تحقیقاتی بین‌المللی در رویدادهای پیشرو و از زمان درگذشت ژینا مهسا امینی را تکرار کنم.
من از شما سپاسگزارم.
